Okruchy wspomnień

Podobno tylko dwóch rzeczy możemy być pewni na tym świecie:
że umrzemy i że trzeba płacić podatki. Ale jest i trzecia.
Że każdy z nas jest jedyny i niepowtarzalny, i – taki jaki jest –
nigdy się nie zdarzył ani nie zdarzy. Nigdy.
Zasłyszane

Jak powstaje (rodzi się) niepowtarzalność, oryginalność – czyli to, co ubogaca ludzi i świat, co temu światu dajemy, co robimy najlepiej i czego zaczyna brakować, kiedy odchodzimy? Oficjalna psychologia wie. Że – pomijając aspekty biologiczne (wpływ genów, rozwój płodu i cud narodzin) – kształtuje nas środowisko (otoczenie) i własna wola. Czasem Król Przypadek (chociaż podobno nie ma przypadków w życiu). I że dzieje się to w obszarze fizycznym, społecznym, psychicznym (duchowym) i intelektualnym. Z tego składa się człowiek.

Zgodzić się jednak należy, że wywód to suchy, po części akademicki i przypominający prawdy dość oklepane, których głównym mankamentem jest brak szczegółów i imponderabiliów. Bo, tak naprawdę, o tym, jacy jesteśmy, kim się stajemy decyduje całe mnóstwo czynników: to, co w dzieciństwie widzieliśmy za oknem, co nam śpiewała na dobranoc Mama, o czym opowiadał Tato przy stole, jakich ludzi mieliśmy wokoło i komu ufaliśmy, jakie prawdy wtłaczano nam do głowy, czego nas uczono, jakie książki nam czytano, a jakie po kryjomu wertowaliśmy sami, czego kazano się brzydzić, a co cenić, czy mieliśmy chude czy zgrabne nogi, a sandały były "babskie” czy z zakrytą piętą, czy nam smakowała kaszka z masłem i cynamonem (niech mi Czytelnik wybaczy własne wspomnienia...), czegośmy się bali i czym zachłystywali w zachwycie, czy "branie krwi” budziło krwawą traumę i czy często byliśmy w szpitalu, co mówiliśmy do siebie w chwilach zawodu, gdzie jeździliśmy, w jakiej ławce i z kim siedzieliśmy w podstawówce, czy trafialiśmy do kosza w prawidłowym dwutakcie, czy graliśmy w "gumy”, co uważaliśmy za szczęście, jakie decyzje podejmowaliśmy, a jakich nie, o czym marzyliśmy na samotnym, wieczornym spacerze… i tysiące innych podobnych rzeczy (o swoje miejsce dopominają się jeszcze maniery i charakter), tworzących nitki misternej, migotliwej tkaniny każdego życia.

Marek Sz.

Kobieta nizinna

Jestem kobietą nizinną
i chodzę tylko po płaskim…
Gdy zima – jest mi zimno
i psa mam rasy haski.
Latem małe mam kotki,
kąpieli w słońcu zażywam,
hoduję róże słodkie,
na fisharmonii grywam.

Do góry nie spoglądam,
bo zaraz mam zawroty…
Fortuny nie pożądam –
za duże z nią kłopoty.
Jak cały nizinny ludek
mam wymagania nieduże:
Wystarczy mi mój ogródek,
pies haski, koty i róże.

Jakim byłam dzieckiem

Najpierw pozytywy.

Byłam ślicznym aniołkiem z kręconymi blond włoskami. Od zarania daleko mi było do chudości, ale wszak od słodkich aniołków nie wymaga się figury

Byłam kochana. Przez całą rodzinę, jednak zwłaszcza ojciec szalał za mną, najmłodszą có- reczką – dzieciństwo starszego rodzeństwa mu umknęło z  powodu wojny, a  na  mnie patrzył od początku (niestety, krótko, bo tylko sześć lat). Kochane dziecko ma szczęśliwe dzieciństwo – by- łam szczęśliwa.

No i pewnie dzięki tej miłości rodzinnej nigdy nie urwano mi łba za moje potworne gadulstwo (każdemu napotkanemu opowiadałam wszystko, co się dzieje w domu), za zmyślanie (zostało mi do dzisiaj i jeszcze mi za nie płacą) i za szalone pomysły. Szczecin był w tamtych latach kupą gruzów, a my jego nieustraszonymi eksplorerami. Cud, że nikt z naszego podwórka nie wyleciał w powietrze na jakimś niewypale albo nie zleciał ze skutkiem śmiertelnym z jakiegoś rozwalonego muru.

Od najmłodszych lat czytałam jak szalona – w domu było mnóstwo książek, w tym przygodowych – gruzy wokół naszego domu zmieniały się więc w wysokie góry, Daleką Północ albo Dziki Zachód. Bliskość Odry i statków prowokowała marzenia o morskich podróżach. Wyobraźnia harcowała w najlepsze.

Poza tym była, oczywiście, szkoła, którą lubiłam, kolonie letnie, których nienawidzi- łam, mnóstwo zajęć i zajątek. Nie nudziłam się nigdy. To mi zostało, podobnie jak wyobraźnia, gadulstwo i zwariowane pomysły.

Święta

"Gwiazdka na Jamajce”. "Boże Narodzenie wśród Aborygenów”. "Święta na słonecznej plaży”. I wiele innych tego typu. Oto, co nas (posiadaczy mniejszej lub – lepiej – większej) forsy wabi ostatnio z tysiąca reklam. I nie bezskutecznie!

Ja tam jestem za podróżowaniem, bo to fajna rzecz... Coś mi jednak mówi, że święta Bożego Narodzenia powinno się spędzać u siebie, w domu, z rodziną, przyjaciółmi, wśród znajomych sprzętów, w  towarzystwie naszych psów i kotów, które kiedyś w końcu ludzkim głosem do nas przemó- wią. Zastanawiam się, czy nie jest tak, że ci wszyscy, którzy wybierają gwiazdkowe wczasy na Kanarkach, nie zaznali w dzieciństwie, kiedy był czas po temu, słodyczy prawdziwych, rodzinnych świąt. Ta choinka – wielka, do  samego sufitu, niemiłosiernie ograniczająca przestrzeń życiową w naszych niewielkich mieszkaniach – ale bosko pachnąca, ustrojona sklepowymi świecidełkami i  własnoręcznie przez domowe dzieci ugdulonymi aniołkami oraz krzywymi łańcuchami z kolorowego papieru... To  węszenie za  prezentami schowanymi w zakamarkach, ukrywanie własnych prezentów przed domownikami... To wyżeranie bakalii przy udzielaniu tak zwanej pomocy kochanej mamusi... Kręcenie maku, okropnie męczące i nudne, które jednak trzeba było wytrzymać w imię rodzinnej solidarności – a w nagrodę makowce... Moja mama piekła ich zawsze mnóstwo. Kiedyś udało się do nich dobrać naszemu psu, Budrysowi (mieszanka doga z bernardynem, duże stworzonko) – spożył jeden cały i kawałek drugiego, po czym legł w błogości, z której wyrwało go o poranku lanie wykonane przez mamę. Pewnie miał je  w  nosie, bo  był od  mamy większy i silniejszy, ale i tak się obraził. Jedno z milszych wspomnień mojego dzieciństwa – nieoczekiwany zjazd rodzinny w naszym domu – najechało nas tylu wujków i cioć, iż w rezultacie wujek Stefanek zmuszony był do spania w wannie. Nikt się specjalnie nie przejmował niewygodą, dzieci spały na zestawionych krzesłach i było cudnie. Czule wspominam dzikie ryki radości w czasie odpakowywania prezentów, kiedy spod choinki wyłaniały się kolejne kapcie... Jakoś tak się złożyło, że kupili je wtedy wszyscy wszystkim, zupełnie przez przypadek. Ach – i ta żelazna zasada: prezentów musi być jak najwięcej, więc każdy kapeć, każda skarpetka zapakowana była oddzielnie w bibułkę i przewiązana wstążeczką... Domowe przysmaki, których nie podadzą nam fot. z archiwum rodzinnego 11. w żadnej, nawet najbardziej ekskluzywnej restauracji – uwaga, nie wszyscy znają: suszone ugotowane grzybki, posypane mąką i usmażone na maśle – delicja absolutna. Niektórzy panierują je w jajku i bułce, ale to już przerost panierkowej formy nad grzybową treścią. Którejś Wigilii nasza dobra ciocia Ada smażyła nam te grzybki i smażyła, a myśmy je pochłaniali jak jakieś jamochłony, do wypęku... To była jedyna taka ciocia, która pozwalała dzieciakom zżerać z placka samą kruszonkę, podczas kiedy ona zjadała spód.

No i te wszystkie patenty na Świętego Mikołaja – w każdym domu inne. U nas stosowane było tajemnicze dzwonienie do drzwi (ciocia Ada wymykała się niepostrze- żenie i dzwoniła) – biegliśmy otwierać, a podstępny święty w tym czasie wchodził oknem i zostawiał mnóstwo paczuszek pod choinką, spod której potem wyciągało je nieodmiennie najmłodsze dziecko w rodzinie – nawet, jeśli już i ono było całkiem dorosłe...

Szkoda mi tych wszystkich dzieci, które takich klimatów nie zaznają – choćby wigilijną kolację podałby im kelner w hotelu Ritza.

Ja i mój syn Wawrzyniec, nasze psice Beta i Szanta, i czarna, arogancka Kicia życzymy Wszystkim cudownych, rodzinnych Świąt!

Noworoczne nadzieje

Siedzę sobie pod choinką
i łupię orzechy,
wśród pierniczków oraz innej
gwiazdkowej uciechy;
wtem – a właśnie pomarańczki
dożeram połowy –
strach ci na mnie wielki pada:
wszak idzie Rok Nowy!
Rad by człowiek wierszydełko
noworoczne strzelić,
by się Dobrzy Przyjaciele
mogli uweselić…
Ale jak tu wiersze pisać
(aże chwyta groza!),
gdy się boję, że mnie znowu
napadnie skleroza?
Że w mnogości szantymenów,
z daleka i z bliska
ktoś mi umknie, coś przeoczę,
zapomnę nazwiska?!!!
Nie wymienię takich Klangów
albo Mechaników
i natychmiast się rozlegnie
pełno strasznych krzyków!

I faceci, których kocham
rzucą się jak sępy
(wybacz, Sępuś!) – po czym NA MNIE
dziób naostrzą tępy…
O, za wielkie to ryzyko
dla biednej Monisi!
Żadnych życzeń dziś nie będzie,
Nowy Rok mi wisi!
Chyba że dyplomatycznie
wyrażę nadzieję –
że się w Nowym Roku KAŻDA
gęba roześmieje,
że portfele WAM spęcznieją
WSZYSTKIM jak JEDNEMU,
i że zdrówko też dopisze
dosłownie KAŻDEMU,
że pomyślność wraz ze szczęściem
nawiedzą WAS hojnie
i że życie WAM pobiegnie
miło i spokojnie.
Że są szczere te nadzieje –
daję moje słowo!
A na wszelki słuczaj piszę…
hm… ANONIMOWO